2024 yılı devlet bütçesi hazır. Burada sizin ve cüzdanınız için en önemli değişikliklerin bir özetini bulabilirsiniz.
Støre hükümeti 2024 yılı devlet bütçesi teklifini Cuma günü sundu.Hükümet gelecek yıl petrol gelirlerinden 410 milyar NOK harcamayı planlıyor. Maliye Bakanı Trygve Slagsvold Vedum (Sp) ulusal bütçeyi “güvenli ve sorumlu” olarak nitelendiriyor, ancak bunun mali durumunuz açısından gerçekten ne gibi sonuçları var?
Sizi etkileyebilecek değişiklikler şunlar:
Aile:
Kreş fiyatlarında indirim: Ödemeniz gereken aylık meblağ, ülke genelinde ayda 3.000 NOK’tan 2.000 NOK’a iniyor. En seyrek nüfuslu 189 belediyedeki aileler için hükümet, 1 Ağustos 2024’ten itibaren maksimum fiyatı 1.500 NOK’a düşürmeyi teklif ediyor.
Nakit desteğinin süresi kısaltılacak: Hükümet, nakit desteğinin son 4 aydır durdurulmasını teklif ediyor. Kreş kullanmayan 13-19 aylık arası çocukları olan aileler nakit desteği alıyor. 20-23 ay arası çocuklar nakit desteği alamayacak.
Ebeveyn parası (foreldrepenger) destek süresini uzatıyor: Hükümet, ebeveyn parası destek süresini uzatmayı teklif ediyor, böylece 59 hafta boyunca yüzde 80 ebeveyn parası seçen ebeveynler, 49 hafta boyunca yüzde 100’ü seçen ebeveynlerle aynı miktarda destek alacak.
Vergi:
Gelir vergisinde küçük değişiklikler: Bireylere yönelik gelir vergisinde hükümet ılımlı ayarlamalar öneriyor. Geliri 800.000 NOK’a kadar olan kişiler yılda 200 ila 600 NOK arasında vergi indiriminden yararlanacak. 1 milyon NOK’un üzerinde kazananlar, yılda yaklaşık 800 NOK tutarında vergi artışı ile karşı karşıya kalacak.
Varlık vergisi bugün olduğu gibi devam edecek.
Sosyal güvenlik vergisini düşürüyor: Hükümet, sosyal güvenlik vergisi oranının maaş ve sosyal güvenlik üzerinden yüzde 7,8’e, ticari gelir üzerinden ise yüzde 11,0’a düşürülmesini teklif ediyor. Emekli maaşı oranı yüzde 5,1’de kalacak.
Elektrik:
Elektrik desteğine devam: Hükümet, 2024 yılının tamamına kadar hanelere elektrik desteği verilmesini öneriyor ve bunun için bütçeden 9,75 milyar NOK ayırıyor.
Hükümet, desteğin eşik değerinin 1 Ocak 2024’ten itibaren kilovatsaat başına 70 øre’den 73 øre’ye ayarlanmasını öneriyor. Bu seviyenin üzerindeki elektrik fiyatının yüzde 90’ını devlet ödüyor. Elektrik desteğinin hesaplanmasında hanenin ait olduğu fiyat aralığında saatlik spot fiyat esas alınmaktadır.
Araba ve ulaşım
Akaryakıt vergilerini artırıyor ve trafik sigortası vergisini düşürüyor: Benzin ve dizel yakıt vergilerinin litre başına 15 øre artırıldığı, trafik sigortası vergisinin ise yılda 400 NOK azaltıldığı belirtiliyor.
Hükümete göre bu, insanların büyük çoğunluğu için araba kullanmanın daha ucuz olacağı anlamına geliyor.
Hükümet yaptığı açıklamada, normal bir benzinli otomobilin değişikliklerden negatif etkilenmesi için yılda 40.000 kilometreden fazla yol kat etmesi gerektiğini söyledi. Norveç’te ortalama kilometre 2022’de 11.927 kilometreydi.
Muafiyetler ve ücretler:
Doktora gitmek daha pahalı olacak: Hükümet, doktor, psikolog ve fizyoterapi hizmetleri, poliklinik, laboratuvar/röntgen, eğitim kurumların tedavi merkezlerindeki konaklama, yurt dışı tedavi gezileri ve hasta seyahatleri için muafiyetlerin yüzde 4,35 oranında artırılmasını teklif ediyor.
Öğrenciler
Öğrenci desteği artıyor: Öğrenciler 2023-2024 akademik yılında 9.000 NOK (yüzde yedi) daha fazla alacaklar. 2024-2025 akademik yılı için öğrenci yardımı yüzde 3,8 oranında artırılacak.
Tütün ve alkol
En çok “snus” üzerindeki vergiler artıyor: Alkol ve tütün üzerindeki özel tüketim vergileri “snus”teki artışa göre daha az ama en büyük artış “snus”de oluyor. Sigara ve purodan alınan vergi yüzde 4,0 oranında artarken, “snus”den alınan vergi yüzde 4,3 oranında artırıldı. Alkol vergisi yüzde 3,8 oranında artırılacak.
İş:
Daha çok vergi indirimi: Hükümet, uzun yol şoförleri ve evlerinden uzakta yaşayan işçiler için vergi indirimini artırıyor. Diğer şeylerin yanı sıra, evlerinden uzakta, pansiyonlarda ve yemek pişirme imkanı bulunan yatakhanelerde tüketilen yiyeceklerin vergiden muaf kısmı 250 NOK’tan 400 NOK’a çıkarılacak. Uzun yol sürücülerinin 24 saat boyunca evden uzakta olmaları durumunda maliyet oranı günlük 350 NOK’tan 400 NOK’a çıkarıldı.
Sendika aidatları ve işe gidip gelme kesintileri ayarlanıyor: Hükümet, sendika aidatları için maksimum kesintinin 7.700 NOK’tan 8.000 NOK’a ayarlanmasını öneriyor. Hükümet, kilometre ücretinin fiyatını ve seyahat kesintisindeki taban tutarı ayarlamayı teklif ediyor. Kilometre oranı 1,70 NOK’tan 1,76 NOK’a, minimum tutar ise 14.400 NOK’tan 14.950 NOK’a çıkarıldı.
Konut:
İkincil konutların değerlemesi artıyor: Varlık vergisi, birincil konutları 10 milyon NOK’a kadar piyasa değerine kadar yüzde 25, fazla değer için ise yüzde 50 olarak değerlendiriyor. İkincil evlerin değeri ise daha önceki yüzde 95’e göre artış göstererek yüzde 100 olarak belirlendi. Asgari kesinti 1,7 milyon NOK veya evli çiftler için 3,4 milyon NOK oluyor. Bu tekliflerin gelirleri 23 milyon NOK artırması bekleniyor ve bunun 18 milyon NOK’u 2024’te rezerve edilecek.
Murat Karaca